Z wielkim żalem przyjęliśmy wiadomość, że 30 stycznia 2024 roku zmarł w
Syracuse, USA Wojciech Furmański, jeden z najbardziej rozpoznawalnych fizyków teoretyków związanych z Instytutem Fizyki UJ. W pierwszych latach kariery naukowej, na początku lat siedemdziesiątych, pracował pod kierunkiem
profesora Romualda Wita zajmując się własnościami amplitud rozpraszania
pionów. W tym okresie zainteresował się modelem partonów Feynmana i
procesami produkcji cząstek z dużym pędem poprzecznym, do których można
było stosować metody właśnie w tym czasie sformułowanej chromodynamiki
kwantowej. Wówczas rozpoczął badania nad udowodnieniem w ramach
chromodynamiki kwantowej faktoryzacji w kanale s, w szczególności w
procesach 𝑒+𝑒−.

Prace Furmańskiego zostały natychmiast rozpoznane w świecie i
zaowocowały, jeszcze w Krakowie, intensywną współpracą z Roberto Petronzio z
CERNu. Trwała ona dalej podczas pobytu Wojtka w Genewie. Furmański wraz z
Petronzio wykonali obliczenia poprawek logarytmicznych do modelu partonów i
w roku 1980 wspólnie z C. Curcim opublikowali artykuł, w którym udowodnili
faktoryzację w rozpraszaniu 𝑒𝑝 i 𝑒+𝑒− przy dużych przekazach pędu. Wynik ten
miał fundamentalne znaczenie dla rozwoju perturbacyjnej chromodynamiki
kwantowej i jest do dzisiaj cytowany w literaturze ponad 1500 razy.

W latach 80. zainteresowania Furmańskiego nieco się zmieniły i podjął on
badania nad zjawiskiem uwięzienia kwarków, które prowadzi się przy użyciu
symulacji komputerowych. W tym czasie przebywał, już na zaproszenie Richarda
Feynmana, w CALTECH'u. Wojtek wraz Geofreyem Foxem rozwijali nowoczesne
metody obliczeniowe, byli pionierami w dziedzinie sieci neuronowych. Założyli
firmę komputerową zajmującą się oprogramowaniem na procesory równoległe.

Zainteresowania technikami obliczeniowymi spowodowały, że Furmański podjął
pracę w centrum superkomputerowym na Uniwersytecie Nowego Jorku w
Syracuse. Był zaangażowany w prace nad oprogramowaniem dla akceleratora
SSC (Superconducting Super Collider), wielokanałową komunikacją
bezprzewodową oraz sztuczną inteligencją. Ostatecznie Wojtek Furmański
związał się z Boeingiem, gdzie pracował do końca życia.